Apabila dilihat dari bentuknya, wawangsalan atau bangbalikan itu dibagi menjadi dua jenis, yakni wawangsalan lanjaran dan wawangsalan dangding. Wangsalan lanjaran yaitu wawangsalan yang tidak terikat oleh patokan pupuh, sehingga hanya dijadikan oleh dua obrolan atau dua baris saja.
Yakni, pada baris pertama ini merupakan cangkang, sedangkan pada baris kedua yaitu isinya. Nah, sedangkan banyaknya suku kata atau vokal, baik itu yang terdapat dalam cangkang ataupun isinya pada wawangsalan lanjaran ini adalah sebanyak 8 Suku kata.
Contoh:
Abdi mah caruluk Arab
henteu tarima téh teuing (Korma)
Sengaja saya berikan warna pada katanya agar mudah menghitung jumlah suku katanya. Untuk contoh wawangsalan lanjaran sendiri ini sendiri, sebenarnya sudah dituliskan pada artikel sebelumnya yang dapat kamu baca pada artikel di bawah ini:
Baca: Contoh Wawangsalan Bahasa Sunda (50+ Bangbalikan)
Sedangkan wawangsalan dangding itu merupakan wawangsalan yang terikat oleh patokan pupuh untuk wawangsalan ini tergantung dengan patokan pupuh yang digunakannya yang meliputi ugeran guru lagu dan guru wilangan.
Contoh:
Wawangsalan Dangding Dalam Pupuh Kinanti
Di Cikajang aya gunung
Asa paturay jasmani
Kalong leutik saba leuweung
Bawaning sumedot pikir
Kembang biru di astana
Abot pisan jeung nu asih
Nah bagaimana? Kini kalian sudah tahu kan mengenai perbedaan wawangsalan lanjaran dengan wawangsalan dangding ini? Nah, untuk memperlengkap contoh-contohnya dibawah ini basasunda.com akan menuliskan beberapa contoh dari kedua jenis wawangsalan atau bangbalikan tersebut.
Contoh Bangbalikan (Wangsalan Lanjaran)
Abdi téh kapiring leutik
kaisinan ku gamparan [pisin]
Abdi téh sok ngembang kawung
inggis teu ngareunah teuing [pengis]
Ajag lembur lamun engkang
énjing henteu wangsul deui [anjing]
Alun-alun paleuweungan
gagal temen mun teu jadi [tegal]
Anak beurit dina katung
kapan endén mundut encit [buncit]
Anak munding masih nyusu
aduh endén buah ati [énéng]
Angeun somah pakampungan
kajeun bedo ti kamari [bodo]
Asal hiji jadi dua
temah matak sesah ati [walimah]
Awi ngora téh jaradi
temah matak jadi liwung [iwung]
Aya nu dianjang cai
aya nu dihéroan [séro]
Ayeuna gé sérah tegal
engkang mah sok matak peurih [eurih]
Baku sok ngalebu badag
reueus keur sareng jeung istri [areng]
Bangkong lodor meuntas jalan
titis tulis bagja awak [bayawak]
Bango héjo hérang jangjang
piraku engkang ka abdi [merak]
Bango leutik bodas hulu
mo samar ka diri abdi [camar]
Béas ditutuan deui
iraha atuh patepung [tipung]
Belut sisit saba darat
kapiraray siang wengi [oray]
Bendi panjang roda opat
ulah kalah ka Carita [kareta]
Béntang baranang di imah
samar bisa tepung deui [darma]
Beusi bodas cingcin kecrik
cumah baé dipicinta [timah]
Biasa ngadodol gula
abdi henteu dipaduli [gulali]
Bibika tipung tarigu
ku engkang tacan kaharti [roti]
Buah kawung raranggeuyang
curuluk cisoca bijil [caruluk]
Bulu panon wates taar
itu nyai mani geulis [halis]
Daun tuhur na tangkalna
sok rus-ras ka nu teu aya [kararas]
Désémber tangtu ditéma
geulisna lir widadari [Januari]
Di Cikajang aya gunung
asa paturay jasmani [Cikuray]
Dodol gula digolongan
nu hina kaluli-luli [gulali]
Dudukuy panjang gagangna
pikir bati ngalanglayung [payung]
Ékék lembut pupuntiran
tingsérédét kana ati [cécéndét]
Enggeus ka palupuh nangtung
ayeuna geus kapimilik [balik]
Engkang téh ngajukut laut
seger mun tepung jeung nyai [ager]
Gedong tempat nu titirah
ulah sok reueus binangkit [rumah sakit]
Hayam cempa lalayaran
matak teuing nyeri ati [meri]
Hayam tukung saba gunung
uyuhan teuing nya diri [puyuh]
Indung kuar hama sirah
nu kitu ulah digugu [kutu]
Jagong tuhur beunang ngunun
dunungan bagéa sumping [emping]
Jampana bugang dadakan
panasaran diri kuring [pasaran]
Jati leutik jagong ngora
dodolog kirang utami [semi]
Jawadah tutung biritna
sacarana-sacarana [cara]
Jukut jangkung pipir gunung
haté abdi panas peurih [eurih]
Kacang jangkung leutik daun
engkang mah satria raris [hiris]
Kacang panjang disayuran
bati ngageremet ati [gemet]
Kacang panjang gagabengan
sakieu darajat kuring [jaat]
Kadal gedé saba darat
pareng alus bagja awak [bayawak]
Kadeuleu langir caina
kayap-keyep anu geulis [keuyeup]
Kalong leutik saba gedang
sumedot rasaning ati [cocodot]
Kararas daun kalapa
teu aya nu ngabang-brangkeun [barangbang]
Kauntun tipung katambang béas
laksana meunang ijasah [laksa]
Kebon paré dicaian
siwah niat jalir jangji [sawah]
Kembang bodas buah bunder
ngaheruk nya pipikiran [jeruk]
Kembang jambé kara beukah
kumayangyang pikir abdi [mayang]
Kendang gedé pakauman
dagdigdug rasaning ati [bedug]
Kertas kabur kaanginan
kumalayang pipikiran [langlayangan]
Ketuk leutik panayagan
ka abdi mah ningnang teuing [bonang]
Keuyeup gedé saba laut
teu hadé liar ti peuting [kapiting]
Kokotor saluar awak
da sanés rek hiri dengki [daki ]
Kulit teuas tungtung ramo
baku osok nganyenyeri [kuku]
Lahang abri dibotolan
ningal anu suka galih [cuka]
Laleur hideung panyeureudan
ngilari sakolong langit [reungit]
Lampu leutik tengah imah
abdi samar méré idin [damar]
Lamun kapalupuh nangtung
lamun jadi kapimilik [bilik]
Lauk panjang dina parung
ari émut merod pikir [berod]
Lauk rebing saba laut
karikari jalir jangji [pari]
Manuk apung saba eurih
haté asa didudutan [dudut]
Manuk hawuk beureum suku
katingal keur imut leutik [galatik]
Manuk lindeuk di buruan
kuring bati panas ati [japati]
Manuk lisung anu jalu
dagoan di pasampangan [jago]
Manuk renggé saba ulam
hayang tepi ka ngajadi [caladi]
Manuk tukung saba gunung
uyuhan daék ka abdi [puyuh]
Maung tutul saba kasur
diri teu ngareunah cicing [ucing]
Méga beureum surupna geus burit
ngalanglayun panas pipikiran [layung]
Melak bangsal di kotakan
wayahna dék sabar diri [nebar]
Mencek leutik saba alas
abdi daék ngaréncangan [peucang]
Meri pendék ngojay hayam
henteu négtog pikir abdi [éntog]
Monyét hideung sisi leuweung
susah nu taya tungtungna [lutung]
Mun jagan kadadar tipung
upami kagungan rabi [surabi]
Baca juga: Guguritan Sunda Lengkap, Pupuh Asmaranda, Sinom, Dangdanggula, Jsb
Contoh Wawangsalan (Bangbalikan) Dangding
Sedangkan untuk Bangbalikan atau wawangsalan dangding yaitu bangbalikan yang disusun atau dibentuk oleh patokan pupuh, banyaknya suku kata dalam setiap barisnya harus mengikuti patokan dangding jadi tergantung pupuhnya, contohnya adalah seperti di bawah ini
(a) Dina Pupuh Kinanti
Di Cikajang aya gunung
Asa paturay jasmani
Kalong leutik saba leuweung
Bawaning sumedot pikir
Kembang biru di astana
Abot pisan jeung nu asih
(b) Dina Pupuh Sinom
Balandongan ngujur jalan
Sok hayang los baé indit
Kendang gedé pakauman
Dagdigdug rasaning ati
Balé diréka masjid
Mun émut bati rumanjung
Tegal tengah nagara
Laun-laun sugan hasil
Kadal gedé pareng alus bagja awak
(c) Dina pupuh Asmarandana
Simpay rema beulit cinggir
Ulah lali mun geus angkat
Mugi émut saban waktos
Pangcalikan tonggong kuda
Ka nu tuhu buméla
Ulah matak gender kayu
Matak bingbang pipikiran
(d) Dina Pupuh Dangdanggula
Pare leuweung saha nu teu peurih
Tawon hideung asa disangsara
Hampas minyak dibobodo
Hanas abdi satuhu
Nngin agan tuang janari
Teu puguh kasauran
Sok malayu
Jalir tur cidra subaya
Beubeur cangkéng balung kabulen ku daging
Buktina luncat mulang
Baca juga: √ 17+ Contoh Pupuh Sunda Lengkap, Sinom, Asmarandana, Jsb
Nah, teman-teman mungkin itu saja sedikit pembahasan mengenai perbedaan antara wawangsalan lanjaran dan wawangsalan dangding beserta dengan contoh-contohnya, semoga artikel ini bermanfaat dan berguna untuk bahan referensi belajar bahasa Sunda kamu di sekolah, terima kasih atas waktunya.