Carita Pantun, Wawacan

20+ Contoh Wawacan Bahasa Sunda Lengkap dan Terjemahannya

×

20+ Contoh Wawacan Bahasa Sunda Lengkap dan Terjemahannya

Sebarkan artikel ini

Wawacan dalam bahasa sunda apabila diartikan kedalam bahasa Indonesia sendiri mengandung arti dibaca atau membaca. Wawacan sunda termasuk kedalam karya sastra sampiran yang didalamnya mengikuti pola pupuh sehingga merupakan bentuk puisi yang terikat oleh aturan.

Baca juga: Struktur Wawacan dan Ciri-Cirinya yang Perlu Kamu Ketahui

Advertise By Adsense
Advertise By Adsense

Wawacan bahasa sunda adalah merupakan karya jenis fiksi (imajinasi) atau cerita rekaan dari seorang pengarang yang dituangkan kedalam bentuk cerita (ugeran). Cerita pada wawacan ini umumnya panjang, karena dalam isi ceritanya menggunakan banyak tokoh di alur ceritanya.

Awal Mula Karya Sastra Wawacan

Awal Mula Karya Sastra Wawacan

Jika dilihat dari sejarahnya, awal mula wawacan berasal dari kerajaan mataram (jawa) dan masuknya karya sastra ini di masyarakat sunda dipengaruhi oleh kekuasaan mataram pada saat itu, di abad ke 17 hingga sampai pertengahan abad ke 19. Wawacan menjadi salah satu karya sastra paling populer saat itu, sebelum masyarakat sunda mengenal bentuk prosa, hampir semua bentuk tulisan disusun dengan menggunakan wawacan dan dangling yang dikarang menggunakan patokan pupuh.

Patokan pupuh sendiri terdapat 17 aturan pupuh sunda yang masing-masing dibagi kedalam dua bagian, yakni sekar ageung yang memiliki 4 jenis patokan pupuh serta sekar alit yang memiliki 13 jenis aturan patokan pupuh. Selengkapnya silahkan dibaca pada materi: 17+ Contoh Pupuh Sunda Lengkap, Sinom, Asmarandana, Jsb.

Cara Nembangkeun Wawacan

“Cara nembangkeun wawacan nyaeta ku cara dibedaskeun, didarengekeun ku nu aya dina eta riungan, ieu kalangenan disebut seni beluk. Tukang beluk teh jumlah na sok sarombongan, opatan atawa limaan. Nembangkeun wawacan-na dina sapeuting jeput di bada isya dugika subuh.”

Kumpulan Contoh Wawacan Bahasa Sunda

Kumpulan Contoh Wawacan Bahasa Sunda

Wawacan Guru Gantangan oleh Faisal Renaldi

[asap_note color_bg=”#ffffc1″ color_text=”#181818″ position=”left”]Geusan Ulun yang menjadi raja di Sumedang masih keturunan Prabu Siliwangi, raja Pajajaran. Namun menurut silsilahnya juga masih ada hubungan saudara dengan Pangeran Girilaya dari Cirebon. Geusan Ulun pergi menuntut ilmu di pesantren Demak. Ketika dalam perjalanan pulang ke Sumedang, ia mampir di Cirebon dan bertamu kepada Pangeran Girilaya. Permaisuri Pangeran Girilaya bernama Harisbaya, melayani Geusan Ulun atas perintah suaminya.

Harisbaya jatuh cinta pada Geusan Ulun dan berusaha menggoda. Cinta harisbaya ternyata tidak bertepuk sebelah tangan sebab geusan Ulun pun menaruh hati. Pada suatu malam berikutnya, Harisbaya dibawa lari oleh geusan Ulun ke Sumedang Pasukan tentara dari Cirebon segera mengejar. Terjadilah perkelahian. Namun tentara Cirebon tidak berhasil merebut kembali Harisbaya karena pasukan Sumedang yang dipimpin oleh Sayang Hawu berperang dengan penuh keberanian.

Serangan kedua kalinya dilaksanakan oleh pihak Cirebon setelah terlebih dahulu mengirimkan beberapa orang mata-mata. Korban peperangan dari kedua belah pihak cukup banyak, akhirnya peperangan antara Cirebon dan Sumedang ini dapat diselesaikan dengan jalan damai, yaitu dengan cara membicarakan yang menjadi pokok masalah. Karena Ratu Harisbaya menolak kembali ke Cirebon dan tetap mencintai Geusan ulun.

Pangeran Girilaya bersedia melepaskannya dan menyerahkannya kepada Geusan Ulun. Sebaliknya, sebagai imbalan Geusan Ulun harus rela menyerahkan daerah Majalengka yang pada saat itu termasuk wilayah sumedang, menjadi wilayah Cirebon. Ibu kota kerajaan sumedang dipindahkan dari Kutamaya ke Dayeuh Luhur.

Perpindahan ini sebenarnya tidak usah terjadi andaikata tidak ada kesalahan komunikasi antara geusan Ulun dengan panglima panglima perangnya. Namun oleh para panglima perpindahan ini dianggap untuk menghindarkan serangan total dari pasukan Cirebon, kalau-kalau tidak tunduk pada perjanjian.[/asap_note]

Wawacan Sulajana Bahasa Sunda oleh Febri Jiwandana





[asap_note color_bg=”#ffffc1″ color_text=”#181818″ position=”left”]Kacaritakeun, Batara Guru jeung Patih Narada rék nyieun atawa ngadegkeun Balé Pancawarna. Déwa Anta nu awakna oray teu bisa ngalaksanakeun tugas. Manéhna ngaragragkeun cimata awahing ku sedih teu bisa mantuan nyieun Balé Pancawarna. Tuluy, éta tilu keclak cimata Déwa Anta barobah jadi tilu siki endog. Éta endog-endog téh tuluy dibaheum seja rék dipasrahkeun ka Batara Guru.

Di tengahing perjalanan, Déwa Anta ditanya ku manuk heulang. Manéhna teu bisa ngajawab pananya manuk heulang sabab keur ngabaheum endog. Ngarasa kasigeung ku sikep Déwa Anta, éta manuk heulang téh tuluy nyiriwik tarik bari nyamber ka Déwa Anta, nu ngabalukarkeun endog-endog nu aya dina sungutna ragrag.

Dua endog téh ragrag, nu hii ragrag di Tegal Kapapan, sedeng nu hijina deui ragrag di Tanah Sabrang. Dua endog nu ragrag téh peupeus bari tuluy ngajanggelek jadi dua wujud mahluk, nu katelah ngaranna Sang Kala Buwat jeung Sang Budug Basu. Di Tegal Kapapan, Idajil kiih. Tuluy aya munding bikang nu nginum éta cikiih Idajil.

Éta munding téh tuluy reuneuh, tuluy ngajuru ngalahirkeun Sapi Gumarang nu kacida saktina. Sapi Gumarang ngarajaan sakum sasatoan. Manéhna ngangkat Kala Buwat jeung Budug Basu salaku anak. Hiji endog anu nyésa kénéh ku Déw Anta dipasrahkeun ka Batara Guru. Tuluy Déwa Anta ku Batara Guru ditugaskeun pikeun nyileungleuman éta endog nepikeun ka megar, nu nalika megar éta endog téh ngagelarkeun hiji dewi nu geulis nataku. Baca salengkepna… [/asap_note]

Ringkasan Naskah Wawacan Sajarah Galuh

[asap_note color_bg=”#ffffc1″ color_text=”#181818″ position=”left”]Alkisah, diceritakan ada seorang Raja Bojong Galuh (palsu) bernama Ki Bondan yang menyuruh seorang pandita sakti bernama Ajar Sukaresi, untuk menaksir bayi yang dikandung oleh istrinya, Nyai Ujung Sekarjingga. Sang Raja ingin tahu apakah anaknya laki-laki atau perempuan.

Sebenarnya, Raja tersebut hendak menipu Ajar Sukaresi, karena sebenarnya perut Nyai Ujung Sekarjingga terlihat besar disebabkan oleh kuali yang ditaruh di dalamnya, bukannya karena sedang hamil. Sang pandita yang sakti mengetahui niat buruk sang raja, dan ia kemudian berdoa kepada Tuhan agar diberikan pertolongan.

Ia kemudian berkata bahwa anak yang sedang dikandung permaisuri adalah laki-laki. Raja menganggap jawaban pandita bohong sehingga orang tua tersebut harus dihukum. Pakaian Nyai Ujung Sekarjingga kemudian dibuka untuk membuktikan keyakinan Raja atas muslihatnya. Ternyata kuali yang dipasang di perutnya tidak ada dan Nyai Ujung Sekarjingg benar-benar mengandung. Baca selengkapnya…[/asap_note]

Cerita Wawacan Banten Girang

Cerita Wawacan Banten Girang

[asap_note color_bg=”#ffffc1″ color_text=”#181818″ position=”left”]Awal mula diceritakan tentang permaisuri raja Bahujaya dari Banten Girang yang bernama Ratu Galuh. la sedang hamil dan menginginkan makan gintung yang besar. Permintaannya itu dikabulkan oleh baginda. Pada malam harinya.

Raja Bahujaya mimpi kedatangan seorang muda yang memberitahukan bahwa kerajaan Banten Girang akan menghadapi musuh dari negeri seberang. Keesokan harinya, baginda segera menitahkan kedua patihnya yang bernama Wirakarama dan Wirakusumah untuk menghimpun angkatan perangnya, bersiap-siap mengahadapi serangan musuh.

Sebenarnya prabu Bahujaya ingin sekali menjalin hubungan persahabatan dengan raja Sukarma dari Lampung. Latu baginda mengutus seorang patihnya untuk menyampaikan surat persahabatan kepada raja Sukrama. Namun balasan yang diterimanya sangat menjengkelkan. Baca selengkapnya…[/asap_note]

Wawacan Suryaningrat Bahasa Sunda

[asap_note color_bg=”#ffffc1″ color_text=”#181818″ position=”left”] Kacaturkeun hiji karajaan nu ngaranna Banuringsit diparéntah ku Raja Suryanagara. Eta raja téh boga putra ngarana Suryaningrat. Ari Suryaning rat téh boga garwa ngaranna Ningrumkusumah, anak patih. Sanggeus raja Suryanagara tilar dunya, Raden Suryaningrat diangkat jadi raja. Horéng diangkatna Suryaningrat téh teu dipikaresep ku Raja Duryan.

Karajaan Banu ringsit diserung ku Raja Duryan, kalawan pangrojong ti rahayat Banuringsit Istri Suryaningrat, nyaéta Ningrumkusumah, dipaksa pikeun jadi istri Raja Duryan, ku cara make élmu sirep. Ningrum kusumah bisa ngabebaskeun salakina. Tuluy maranéhna kabur ka leuweung Maranéhna tuluy ngalalana, antukna nepi ka wewengkon nagara Durselam. Baca selengkepna…[/asap_note]

Wawacan Simbar Kancana Basa Sunda

[asap_note color_bg=”#ffffc1″ color_text=”#181818″ position=”left”] Kacaturkeun karajaan Talaga nu dipingpin ku hiji taja nu nelah Raja Talaga Manggung. Raja Talaga Manggung boga anak dua nyaeta nu cikal ngaranna Raden Panglurah jeung nu bungsu ngaranna Simbar Kancana. Simbar Kancana geus boga salaki, ngaranna Palembang Gunung.

Dina hiji waktu Raden Panglurah dititah tapa ka gunung Bitung ku ramana. Tujuanana pikeun ngeberesihkeun diri. Raja hayang Raden Panglurah bisa jadi raja nu bisa mingpin karajaan Talaga kalayan bener Kahayang ramana dicumponan ku Raden Panglurah Raden Panglurah tuluy indit tatapa di gunung Bitung salila tujuh taun tujuh bulan tujuh poe tujuh peuting.

Sanggeus Raden Panglurah indit tapa di gunung Bitung, Palembang Gunung salaku minantu Raja Talaga Manggung ngarasa hayang jadi raja Talaga, Palembang Gunung apaleun yen Centang Barang salaku juru simpen keraton nyaho apesa Raja Talaga Manggung Palembang Gunung ngahaja ngadeukeutan Centang Barang sangkan bisa nurut jeung daek mantuan ka Palembang Gunung. Baca salengkepna…[/asap_note]

Baca juga: Wawacan Panji Wulung dan Damar Wulan bahasa Sunda Beserta Unsur Intrinsik

Kumpulan Judul Carita Wawacan di Jawa Barat dan Pengarangnya

Judul-judul wawacan yang ada dijawa barat itu sebenarnya ada banyak sekali, disamping ada beberapa judul yang tidak diketahui siapa nama pengarangnya seperti misalnya wawacan ogin, wawacan ahmad muhammad, wawacan surianingrat, wawacan samaun, dan sebagainya. Nah, dibawah ini adalah kumpulan judul-judul carita wawacan di jawa barat beserta nama pengarangnya.

1. Wawacan Umar Maya oleh Faqih Kurnia Aziz
2. Wawacan Guru Gantangan oleh Faisal Renaldi
3. Wawacan Sulajana oleh Febri Jiwandana
4. Wawacan Syeikh Abdul Qodir Jaelani oleh Feri Sandria
5. Wawacan Nabi Paras oleh Fikri Nuraman
6. Wawacan Miraj Kanjeng Nabi Muhammad SAW
7. Wawacan Ngagurit Kaburu Burit oleh Gilang Agus Budiman
8. Wawacan Babad Nabi oleh Herdiansyah Kusnadi
9. Wawacan Panganten Tujuh oleh Hermawan Arisusanto
10. Wawacan Layang Muslim Muslimat oleh Ibnu Hisyam Asyari
11. Wawacan Babad Cirebon oleh Ibnu Siri
12. Wawacan Anglingsari oleh Iqbal Nopiyan
13. Wawacan Ahmad Muhammad oleh Irfan Fardian
14. Wawacan Jaka Ula Jaka Uli oleh Irsyad Hanif
15. Wawacan Ogin Samar Sakti oleh Jawad Mughofar KH
16. Wawacan Samaun oleh Jodi Suryana
17. Wawacan Betal Jamur oleh Khorru Sujjada Sabbah
18. Wawacan Budiman oleh Fahmi M Lutfi

Daftar Wawacan Anu Geus Dicetak Atawa Dibukukeun

1. Wawacan Karangan R.H Muhammad Musa
– wawacan panji wulung
– wawacan al imuhtar
– wawacan raja sudibya

2. Wawacan Karangan R. A. A Martanegara
– Wawacan Batara Rama (salinan tina sastra India)

3. Wawacan Karangan H Abdussalam
– Wawacan Rengganis (salinan tina sastra Jawa)

4. Wawacan Karangan Tubagus Djajadilaga
– Wawacan Kidung Sunda
– Wawacan Lenggang Kancana

5. Wawacan Karangan R. Suriadiredja
– Wawacan Purnama Alam

6. Wawacan Karangan M.K Hardjakusumah
– Wawacan Dipati Imbanagara
– Wawacan Dipati Ukur (salinan tina babad)

7. Wawacan Karangan M. Sasradiredja
– Wawacan Prabu Udrayana
– Darmawulan (salinan tina sastra jawa)

8. Wawacan Karangan R Memed Sastrahadiprawira
– Wawacan Enden Saribanon
– Sempalan tina carita Mahabrata (laluhur pandawa, pandawa jajaka, pandawa papa, pandawa ngadeg raja, pandawa diperdaya, pandawa kasangsara, pandawa nagih jangji)

9. Wawacan Karangan Engkawidjaja
– Wawacan Nyai Sumur Bandung
– Wawacan Lutung Kasarung (salinan tina carita pantun)

10. Wawacan Karangan M.A Salmun
– Wawacan Moro Julang Ngalepaskeun Peusing Palstra
– Wawacan Mintaraga
– Wawacan Derawaci

11. Wawacan Karangan Kadir Tisna Sudjana (KTS)
– Wawacan Babad Majapahit

12. Wawacan KaranganIbu R Haji Hajidjah Mahtum
– Wawacan Rusiah Nu Kasep

Mungkin itu saja beberapa contoh wawacan untuk memperdalam pengetahuan kita terhadap seni wawacan yang ada ditatar sunda ini, semoga kesenian wawacan ini dapat terus lestari meskipun kesenian pagelaran wawacan \ ini sangat jarang kita temukan saat ini, karena tergesser oleh hiburan yang lebih modern, namun sebagai masyarakat sunda kita harus menjaga kesenian yang satu ini.

Referensi:

(Ditransileterasikeun jeung diropéa ku Tekad Pangestu, tina parafrase Wawacan Sulanjana kenging Dr. Kalsum, Dosen Jurusan Bahasa dan Sastra Sunda, Fakultas Sastra, Universitas Padjadjaran; Pupuhu Konsentrasi Filologi Program Ilmu Sastra, Pascasarjana UNPAD Bandung, Jawa Barat, Indonesia) dan (Kumpulan Wawacan di Tatar Sunda oleh Mahasiswa SKI Semester IV-B | 7)